Die avond moest er hard worden geleerd voor repetities geschiedenis en biologie. Ik hoorde boven veel gelach en lawaai, er was weinig concentratie. Na een uurtje ging ik eens kijken. Zoonlief was na anderhalf uur nog steeds bij paragraaf 1. Stomme vakken. Ik heb er niks aan. Er ontstaat niets. Hij ontwikkelde grote weerstand tegen leren en besloot na het VWO direct een eigen bedrijf te starten. Met succes.
Een kind exploreert, wil weten, gaat op onderzoek uit. Zoals mijn zoon, die onbedwingbaar nieuwsgierig was naar radartjes, knoppen en computers. Maar school, de plek om te leren, doodde de nieuwsgierigheid. Hij miste interesse van binnenuit, liefde voor de vakken. Hij moest van alles, dingen die niet bij hem pasten. Hij haalde de middelbare school zonder erbij betrokken te zijn.
De R-prof is de zogenaamde routinematige professional. De leerkracht die op routines drijft. Die slechts doet wat hij kan en het waarom van zijn handelen vergeten is. Hij wil zich niet langer aanpassen en groeit niet meer. Hij is skilled incompetent. Het zorgwekkende is dat 80% van de professionals uitgroeit tot een R-prof (In Leidinggeven aan professionals van Mathieu Weggeman).
De groep van I-profs, de innovatieve professional die altijd naar nieuwe oplossingen zoekt, wordt steeds kleiner.
Er is veel intrinsieke motivatie onder leerkrachten. Een innerlijke drang die helaas langzamerhand uitdooft door een tekort aan vrijheid, ruimte om te exploreren, datgene te doen waar hij liefde voor heeft, dingen te moeten die niet bij hem passen. De groep van I-profs, de innovatieve professional die altijd naar nieuwe oplossingen zoekt, wordt steeds kleiner.
Geen wonder dat mijn zoon afhaakte, en dat zoveel leerlingen leren niet leuk vinden. Een R-prof voor de klas inspireert niet. Willen we de kwaliteit van ons onderwijs vasthouden, dan hebben scholen de taak hun R-profs om te vormen tot I-profs. Dat begint bij schoolleiders en hun manier van leidinggeven. Leiding die zich kenmerkt door te sturen op het ‘wat’ in plaats van het ‘hoe’; door verantwoordelijkheden bij leerkrachten te leggen; door veel ruimte en vertrouwen te geven; door een gezamenlijke en inspirerende bezieling; door er te zijn.
Zolang schoolleiders hun hiërarchische managers positie niet durven los te laten, uit angst voor verlies van controle met alle gevolgen van dien, zolang zal het aantal R-profs toenemen en het lerarentekort hoog blijven. De sleutel voor een leven lang leren, bij leerkracht en leerling, ligt in handen van de schoolleider.
Hoe sta jij erin? Vertrouw jij je team als vakmensen, aan wie je beslissingen kan overlaten? Of meng je je nog altijd in de dagelijkse praktijk?
[mc4wp_form id=”841″]
NewMasters